در عرصه صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات، عوامل و عناصر فراوانی اعم از سخت‌افزاری و نرم‌افزاری وجود دارند که به شکل‌گیری و کارآیی آن کمک می‌کنند، و مخصوصا برخی عناصر مهم و کلیدی، نقش اساسی و تاثیرگذار در بسط و توسعه و پایداری این صنعت، و افزایش هر چه بیشتر بهره‌وری از خدمات آن را برای کاربران و جامعه را بر عهده دارند.
یکی از این المان‌های اساسی، دیتاسنتر یا همان مرکز داده است.
 
مفهوم مرکز داده
برای توضیح بیشتر این مفهوم، بد نیست کمی به تاریخچه مختصر آن بپردازیم. در گذشته نه چندان دور، سایت‌های اینترنتی در حقیقت مبتنی بر یک سرور بودند که چیزی نبود جز یک دستگاه کامپیوتر با قدرت مناسب برای پاسخگویی به درخواست‌های کاربران سایت.
هر چند این سرور به شکل فیزیکی در نقطه‌ای خاص از دنیا واقع شده بود، اما در میان شبکه به هم پیچیده ارتباطاتی قرار داشت و از هر نقطه دیگر متصل به اینترنت، قابل دستیابی بود.

با گسترش تصاعدی سایت‌ها و همچنین حجم سرسام‌آور اطلاعات گوناگون منتشره در اینترنت، مفهوم سرور نیز بسط یافت و عملا تبدیل به مجموعه‌ای فراوان از سرورهای پرقدرت و متمرکز شد که در مکانی با استانداردهای بالای فیزیکی و آب و هوایی و امنیتی و... قرار می‌گیرند و نقشی به مراتب بیش از پیش در ساختار شبکه اینترنت پیدا می‌کنند؛ چیزی که اکنون از آن به عنوان دیتاسنتر(مرکز داده) نام برده می‌شود.
 
اهمیت مراکز داده
از سوی دیگر و با افزایش شمار سرویس‌ها و کاربردهای شبکه اینترنت، مراکز داده نیز نقشی متنوع و موثرتر در این میان یافته‌اند. بدین ترتیب این مراکز اکنون فقط مکانی برای تجمیع و نگهداری، و در دسترس قرار دادن داده‌ها برای کاربران نیستند، بلکه می‌توانند نقشی راهبردی در نظام کلان فناوری اطلاعات و ارتباطات منطقه و کشور ایفا کنند، خدماتی گوناگون به کاربران ارائه نمایند، کسب و کارهای کوچک را با کمک به تقویت زیرساخت‌های موردنیازشان یاری کنند و رشد دهند، خدمات الکترونیک منطقه‌ای و ملی را گسترش دهند، و نهایتا به راهبرد کلان کشور در شبکه ملی و جهانی خدمت نمایند.

در حقیقت حال دیگر مراکز داده به بخشی استراتژیک و حیاتی از مهندسی و ساختار صنعت آی‌تی در دنیا بدل شده‌اند.
بنابراین به وضوح دیده می‌شود که یک مرکز داده، نقشی سترگ در طراحی یک شبکه بزرگ، کارآ و پایدار دارد که می‌تواند بستری قابل اطمینان برای ارائه خدمات هرچه بیشتر و متنوع‌تر به شهروندان و کاربران، و همچنین ادارات و دستگاه‌های دولتی و نیز کسب و کارها و کارآفرینان باشد.

از همین روست که دولت‌ها و کشورها، و همچنین شرکت‌های عظیم و صاحب‌نام جهانی، سرمایه‌گذاری شایان توجهی در طراحی و توسعه مراکز داده خود انجام می‌دهند، به گونه‌ای که تعداد و استاندارد و پایداری مراکز داده خود را به مثابه یک مزیت رقابتی و نیز نشانه‌ای از توسعه‌یافتگی در عرصه فناوری اطلاعات می‌دانند.
بدین ترتیب می‌توان گفت به هر میزانی که مدیریت دولتی و نیز شرکت‌های بزرگ فعال عرصه آی‌سی‌تی، به رشد و پیشرفت در این حوزه اهمیت می‌دهند، به همان اندازه در توسعه مراکز داده خود نیز جدیت بخرج می‌دهند و بر روی آن سرمایه‌گذاری می‌نمایند و مرکاز داده بیشتری را وارد مدار می‌کنند.
 
لزوم توسعه مراکز داده در ایران
با رشد فناوری نوین آی‌تی در ایران، توجه به تاسیس مراکز داده نیز کم و بیش در کشورمان وجود داشته است، اما بنظر می‌رسد نیاز فعلی به این مراکز و نیز پتانسیل فراوان این بخش در آینده نزدیک، برنامه‌ریزی برای طراحی و پیاده‌سازی مراکز داده هرچه بیشتر  مجهزتر و پیشرفته‌تر را کاملا ضروری می‌نماید و آن را شرط لازم برای توسعه فناوری اطلاعات و در اختیار قرار دادن خدمات مختلف برای مردم و کسب و کارها می‌کند.

اولین و بزرگ‌ترین اپراتور تلفن همراه ایران نیز در همین راستا، از مدت‌ها قبل بدنبال برنامه‌ریزی، طراحی و پیاده‌سازی مراکز داده‌ای پیشرفته و مجهز بوده که اکنون در آستانه افتتاح و راه‌اندازی رسمی یک مورد از آنها است.
این مرکز داده که غرب و شمال غرب کشور را تحت پوشش خدمات خود خواهد داشت، با حضور وزیر ارتباطات در برج مرکزی همراه اول در تهران و به شکل ویدئو کنفرانس در تبریز وارد مدار خواهد شد.